Boyun, Çene Altı, Dilaltı veya Ağız Tabanında Derin Yerleşimli Hemanjiyomlar
Hava yolu, nefes borusu ve gırtlak çevresinde etkilenme ve tutulum varsa özellikle ilk 3-4 ay içinde solunum sıkıntısı gelişebilir.
Ebeveynlerin kalın sesle ağlama, ses kısıklığı, nefes alıp verirken hırıltı gibi bulguların önemli olabileceği konusunda bilgilendirilmeleri gerekir. Şüphe edildiğinde Kulak Burun Boğaz bölümü ile birlikte mutlaka değerlendirilmelidir.
Olası hava yolu veya gırtlak hemanjiyomları için direkt grafi fikir verebilir. Laringoskopi ile kesin yorum yapılır.
Gözler ve Çevresinde Yerleşik Hemanjiyomlar
Özellikle göz kapaklarındaki hemanjiyomlarda görmenin etkilenmesi riski vardır. Üst göz kapağındaki hemanjiyomlar görme sorunlarına daha sık neden olur, küçük olsalar bile dikkatle değerlendirilmelidir.
Üst göz kapağındaki hemanjiyomlarda gözün görme açıklığının kapanması veya göze bası olması sonucunda en başta görmenin kaybını tanımlayan ambliyopi gelişmesi yanında şaşılık, astigmatizm gibi görme kusurları gelişebilir.
Bu bakımdan göz çevresi yerleşimli, özellikle üst göz kapağı hemanjiyomlarının erken dönemde değerlendirilmesi gerekir. Ambliyopinin bu bebeklerin yaklaşık yarısında, şaşılığın da yaklaşık üçte birinde gelişebildiği bilinmektedir. Yaşamın ilk birkaç ayı içinde birkaç günlük bir görme kapanması bile risk yaratabilir.
Görme ile ilgili olası diğer sorunlar şaşılık, miyopluk, göz yaşı bezi tıkanıklığı, gözde öne belirginleşme ve göz kapağında düşmedir.
Göz çevresinde veya kapaklarında yerleşmiş hemanjiyomlar hemen deneyimli bir uzman göz hekimi ile konsülte edilmelidir.
Dudak ve Dil Hemanjiyomları
Bunlar emmeyi etkileyebildiği gibi dişlerin ve çene yapısının gelişimine de olumsuz etki yapabilir. Özellikle alt dudak hemanjiyomlarında ağız salgılarıyla yoğun temas sonucunda tahriş ve ülserleşme daha sık görülebilir.
Dilde yerleşik büyük hemanjiyomlar solunumu, konuşmayı ve yemek yemeyi ciddi derecede etkileyebileceğinden girişim gerektirebilirler.
Burun Ucu ve Üstü Hemanjiyomları
Bunlar alttaki kıkırdağa ve diğer oluşumlara zarar vererek daha fazla ize, yapısal bozukluğa ve kalıcı kusurlara yol açabilir. Göz önünde olmaları anne-babalar için de sıkıntı yaratabilir. Bebek büyüdükçe işlevsel ve estetik kaygılar da öne çıkabilir.
Seyrek olarak burun deliklerinde tam tıkanıklığa neden olabilir ve daralma yapabilirler. Bu nedenle burun ağırlıklı soluyan birkaç aylık bebeklerde fazlaca sıkıntı yaratabilirler.
Kulak Kepçesi ve Çevresi
Dış kulak yolunun tıkanması sonucu duyma ve konuşmada bozukluklar beklenebilir.
Kulak kepçesi kıkırdağında ve şeklinde kalıcı bozukluklar gelişebilir.
Ülserleşme
Hemanjiyomlarda en sık görülen komplikasyon ülserleşme, yani yüzeyinde tahriş ve yara gelişmesidir. Bebeklerdeki hemanjiyomların -20’sinde görülebilir.
Özellikle alt dudaktakilerde, koltuk altında, ağız çevresinde ve boyun yerleşimlilerde, anüs ve cinsel organlar çevresindeki hemanjiyomlarda yaralar daha kolay gelişir ve ülserleşme daha sık görülür. Boyunda, koltuk altında, kasıklarda olabilen fazla nem, terleme ve pişik yanında sürtünme ülserleşme için riski artırır.
Hemanjiyomun kırmızı-pembe yüzeyinde siyah noktasal alanların gelişmesi ülserleşmenin habercisi olabilir. Bunun yanında 2. ve 3. aylar civarında hemanjiyomun yüzeyinde beklenenden erken beyazlaşma-grileşme ve soluklaşma olması ülserleşmeye gidişe işaret edebilir.
Ülserleşme için 4 ve 6. ayların arası daha riskli görülür. Ülserleşme gelişse bile ciddi kanama riski çok düşüktür. Ülserleşmenin bir olumsuz etkisi de ileri dönemde belirgin iz kalmasına neden olabilmesidir.
Ülserleşme gelişen hemanjiyomlarda enfekte olma veya hafif kanama riski de olabilir. Bu hemanjiyomlar ağrılı olabilir ve bebekte huzursuzluk yaratabilir. Dudakta ise emmeyi bozar, diğer yerlerde bebeğin bacak veya kol hareketlerini kısıtlayabilir.
Ülserleşmiş hemanjiyomlar genellikle iz bırakarak iyileşir. Bu hemanjiyomlara yara bakımı yapılması, enfeksiyondan korunması ve ağrı kontrolü gerekir. Antibiyotikli merhemler ve steril gazlı bezle kapama yapılabilir.
İz ve kalıntı kalması
Hemanjiyomların en önemli kalıcı etkilerinden birisi de geriledikten sonra bulundukları yerde değişik şekillerde iz bırakabilmesidir.
Hemanjiyomların yaklaşık yarısında veya biraz daha fazlasında gözle görülür iz veya kalıntı kalabilir. İz veya kalıntı kalması hemanjiyomun doğal seyrine, yerleşim yerine, şekline, yüzeyinde ülserleşme olup olmamasına göre değişir.
Belli yerlerdeki hemanjiyomlar küçük bile olsalar kalıntıları estetik ve şekilsel rahatsızlık yaratabilir. Yüzün ortasına yakın olanlar, burun ucunda, dudaklarda yerleşik hemanjiyomlar göz önünde olmaları yanında yüz yapılarının kıvrımları, mimikleri ve şekillerinde kalıcı etki yapabilirler.
Hazırlayan: Prof. Dr. Bilgehan YALÇIN